KARBONDİOKSİT
Karbondioksit ; renksiz, kokusuz, zehirsiz ve havanın yaklaşık 1.5 katı ağırlığında bir gazdır. Fazlası havanın oksijenini azaltarak boğucu etki yapabilir. Kokusuz olduğu halde nemli ortamda suyla reaksiyona girerek hafif fakat keskin bir koku oluşturabilir.
Karbondioksit suda kolayca çözünebilme özelliğinden dolayı meşrubat sektöründe karbonatlayıcı ve baloncuk oluşturucu gaz olarak kullanılır.
Normal şartlar altında gaz fazında olan karbondioksit atmosferik basınçta ve eksi 79 derece sıcaklıkta katı olarak bulunabilir, bu durum kuru buz olarak adlandırılır.
Karbondioksit temel olarak; yer altı kaynaklarından, amonyak ve hidrojen gibi fabrikaların baca atıklarından, fuel oil ve kömür gibi yakıtların yakılmasından elde edilir.
Fakat yer altı kaynağından elde edilen karbondioksit kalitesi diğer üretim yöntemleriyle üretilen gazlardan daha yüksektir.
Fiziksel özellikler :
Kimyasa simgesi : CO2
Molekül ağırlığı : 44.01
Görünüş : Renksiz, kokusuz gaz, renksiz sıvı, beyaz opak katı( kurubuz)
Yoğunluk katı( kurubuz) : 1.567 gr/cm 3 (-42.9 0C)
Yoğunluk sıvı : 1.026 gr/cm 3 (-18 0 C )
Yoğunluk gaz : 1.97 kg/m 3 ( 00 C) , 1.83kg/m3 (21.1 0 C)
Kaynama noktası : -78.5 OC (süblimleşme)
özünürlük (suda) : 3.5 gr/ lt (0 0C)
Yangın ve patlama :
Yanıcı veya yakıcı değildir, yangın söndürme maddesidir.
Yangına maruz kalmış kaplar mümkün ise yangın alanından uzaklaştırılır ve su ile soğutulur.
Gaza Maruz kalma etkileri :
Solukla içeriye çekme :
Karbondioksit konsantrasyonunun hava içerisinde %2-3 'e ulaşması durumunda , oksijen yetersizliğinden dolayı boğulmanın basit belirtileri meydana gelebilir.Konsantrasyonun %3-5 e çıkması durumunda solunum sıklığının artmasına ve baş ağrısına, %15 lere ulaştığında baş ağrısı, kusma, mide bulantısı ve baygınlığa yol açabilir. Daha yüksek konsantrasyonlarda , derhal kan dolaşımı yetersizliğine ve sonuçta koma durumu ile ölüme sebep olabilir.CO2 beyin damarlarını genişletici en güçlü madde olarak bilinir.
Acil durum ve ilk yardım
Gaz a maruz kalmış hasta derhal açık havaya çıkarılır, baygın durumda ise veya solunum güçlüğü çekiyor ise ilave oksijen verilerek yapay solunum yaptırılır. Sıcak tutulur ve dinlendirilir. Hastanın durumunu takip edilir, gerekirse doktora haber verilir. Gazla kirlenmiş alanları havalandırılır.